Konsorvatif Diş Tedavisi (Dolgu)

Konservatif diş tedavisi adından da anlaşılacağı gibi dişler korunarak yani en az madde kaybıyla yapılan bir tedavi şeklidir. Genel olarak diş çürüklerinin tedavisini kapsayan bu bilim dalı hakkında biraz daha ayrıntılı bilgi vermek yerinde olacaktır.

Çürük

Dişler iyi fırçalanmadığı, ağız bakımının kötü olduğu zamanlarda, dişlerin üstündeki plaklarda ve taşlarda (tartar) bulunan bakteriler "şeker" sayesinde hayatta kalırlar. Şekeri kullandıktan sonra oluşan asit, diş sert dokusunu yumuşatmakta, çürüğe neden olmaktadır.

Dolgu

Yumuşayan ve zarar gören diş sert dokusu uzaklaştırılır, diş çürükten arındırılır. Çürük temizlendikten sonra oluşan boşluğa (kavite) uygun bir dolgu materyalinin yerleştirilmesi gerekir. Bu dolgu maddesi kolay uygulanabilmeli, kaviteyi kusursuz bir şekilde örterek herhangi bir sızıntıya neden olmamalıdır. Aynı zamanda bu dolgunun estetik bir görüntü sergilemesi hastalar ve biz hekimler için tercih sebebidir. Eğer çürükle beraber hastada sıcağa karşı hassasiyet, rahat çiğneyememe veya şiddetli ağrı varsa ya da çürük, dişin içindeki canlı dokuya (pulpa) ulaşmışsa önce kanal tedavisi yapılır, ardından dolgu kaviteye yerleştirilir.

Dolgu Türleri

Genel olarak diş hekimliğinde dolgu materyali olarak; amalgam, kompozit, kompomer ya da porselen dolgular (inlay-onlay) kullanılmaktadır.

Amalgam

Civanın gümüş, bakır ve kalayla yaptığı karışımdır. Eskiden rutin olarak kullanılan bu karışım günümüzde estetik kaygılardan estetik kaygılardan dolayı yavaş yavaş terk edilmektedir.

Avantajları

• Ucuzdur
• Kolay uygulanır
• Dolgunun altında çürük oluşmasını önemli oranda engeller
• Çiğneme kuvvetlerine oldukça dirençlidir

Dezavantajları

• Estetik değildir. Gümüş renginde ya da siyah renkte olduğu için hastalar tarafından pek tercih edilmemektedir.
• İçindeki civa her zaman kafalarda soru işareti uyandırmıştır. Zararları veya hangi hastalıkları tetiklediği ve toksisitesi tam ispatlanamamıştır. Bütün bu dezavantajlarından dolayı amalgam hem dünyada hem kliniğimizde sınırlı uygulama alanı bulmaktadır.

Kompozit Dolgular

Adından da anlaşılacağı gibi bu dolgu materyali farklı maddelerin bir araya gelmesinden oluşur. Plastik olarak şekil verilebilir ve ultraviole (UV) ışığı ile sertleşir. Halk arasında ışınlı dolgu denmesinin sebebi budur. Kliniğimizde ve gelişmiş ülkelerde rutin olarak olarak uygulanan dolgu materyalidir. Özellikle ön dişlerde sağladığı estetik başarı tartışılmamaktadır.

Avantajları

• Son geliştirilen kompozit dolgularla, eskiden sadece porselen kaplama ile ağızda kalabilen ve bütünlüğünü koruyan dişler, artık kaplamaya gerek kalmadan son derece estetik bir görüntü sergileyebilmektedirler.
• Tek seansta yapılabilir.
• Dolgu yerleştirilmeden önce dişten fazla madde kaldırmaya gerek olmadığı için (çünkü bu dolgular dişe kimyasal yolla tutunurlar) diş sert dokusu kaybına neden olmazlar.
• Çok küçük kaviteler bile kapatılabilmektedir.

Dezavantajları

• İyi uygulanmadığı durumlarda dişle dolgu arasında, dolgunun sertleşirken büzülmesine bağlı olarak aralık kalmakta, bu aralıktan da bakteriler nüfuz ederek ikincil çürüğe neden olmaktadır.
• Arka dişlerde dişin duvarlarından biri kırıldıysa ya da dişte çok madde kaybı varsa, çiğneme kuvvetlerinde direnç göstermeyebilir.

Proselen Dolgular (inlay-onlay)

Estetik yönden incelendiğinde porselen inlay ve onlay'ler en iyi yöntemdir.

• Uzun süreli bir kullanıma sahiptir ve dayanıklıdır.
• Yenilenme zamanı çok uzundur.
• Son derece estetiktir.
• Materyalin sertliği diş minesinin sertliğine çok yakındır.
• Arka dişlerde (azılarda) kompozit dolgulara kıyasla çiğneme kuvvetlerine son derece dirençlidir.
• Kavite hazırlandıktan sonra ölçü alınıp labarotuvarda hazırlandığı için kusursuz bir diş uyumuna sahiptir.

Dezavantajları

• Kullanım alanları sınırlıdır. Örneğin çürük diş eti seviyesinin altındaysa dişe tam olarak tutunmazlar.
• Tek seansta yapılmamaktadır.
• Kompozit dolgulara kıyasla pahalıdırlar.

Cam İyonomer Simanlar

Estetik yönden incelendiğinde porselen inlay ve onlay'ler en iyi yöntemdir.

Dişe kimyasal yolla tutunurlar. Erişkinlerde amalgam ya da kompozitin altında kaide maddesi, çocuklarda süt dişlerinde daimi dolgu maddesi olarak da kullanılır.